Η ιστορική Μονή Παναγίας της Κατερινούς βρίσκεται στα νότια της λίμνης Τριχωνίδας και στην βόρεια πλαγιά του όρους Αράκυνθου, τρία χλμ πάνω από το χωριό Γαβαλού Μακρυνείας του δήμου Αγρινίου. Τοπική παράδοση αναφέρει ότι κάποια βοσκοπούλα με το όνομα Κατερίνα έβλεπε παράδοξο φως και άκουσε ουράνια φωνή που την καθοδήγησε να βρει εικόνα της Παναγίας στο σημείο που φεγγοβολούσε το Θείο φως. Η Κατερίνα έλαβε την παραγκελία από την Παναγία να κτίσει εικονοστάση στο σημείο εκείνο για να προσέυχονται οι περαστικοί και να Αγιάζονται. Στην ουράνια αυτή αποκάλυψη στηρίζεται η ίδρυση της Κατερινούς. Το 1972 επί Μακαριστού Μητροπολίτη Θεοκλήτου έγινε γενική ανακαίνηση της Μονής. Το 1979 ο παλαιός ναός κατεδαφίστηκε και στην θέση της χτιστήκε η σημερινή τρίκλητη τσιμεντένια βασιλική με υπερυψωμένο το κεντρικό κλίτος. Η Παναγία φέρει στέμα στην κεφαλή ως Βασίλισσα, ενώ κρατάει το Χριστό τρυφερά στην αγκαλιά της. Στα Ιερά κειμήλια της Μονής, Συγκαταλέγονται ένας σταυρός Αγίασματος, ένα ευαγγέλιο, μια λειψανοθήκη με τα τίμια λείψανα επτά αγίων: Πολυκάρπου Χαραλάμπους, Αθανασίου,Τρύφωνος , Ακακίου, Θεωδόρου, Στρατηλάτου.
Η Ιερά μονή Κατερινούς υπήρξε πνευματική εστία, εθνική, κοινωνική και μορφωτική. Στον παλαιό καθολικό της Μονής Κατερινούς έγινε η μύηση και η ορκωμοσία του Δημήτρη Μακρή στη φιλική εταιρία το 1819. Στην μονή γίνονταν οι εθνοσυνάξεις τον κλεφταρματολών όπου όλοι ορκίζονταν για Ελευθερία η θάνατο. Σε καιρούς γενικής αμάθειας και αγραμματοσύνης οι μοναχοί της Μονής Κατερινούς μάθαιναν γράμματα στα σκλαβωμένα ελληνόπουλα σε κρυφό σχολειό. Η τοπική παράδοση αναφέρει ότι μετά την Έξοδο του Μεσολογγίου, εδώ βρήκαν φιλοξενία ορισμένοι από τους προσφυγές Εξοδίτες. Μετά την απελευθέρωση από τους τούρκους, Η Μονή Κατερινούς καταργήθηκε επί Όθωνος το 1834 και επαναλειτούργησε το 1835. Το 1951 με βασιλικό διάταγμα η μονή από Ανδρώα μετατράπηκε σε γυναικεία. Από το 1961 έως το 2012 η Μονή Κατερινούς λειτουργούσε με την γερόντισσα Χριστοδούλη και τη μοναχή θεόκλητη και από τον Ιούλιο του 2015 στην Μονή εγκαταβιώνουν τρεις Μοναχές, η αδελφή Μαρίαμ και νυν υγουμένη της Μονής, η μοναχή μυροφόρα και η αδελφή Δήμητρα.
Πολλά και διάφορα θάυματα αποδίδονται στην Παναγία της Κατερινούς. Το 1954 μαρτυρείται η ίαση εικοσάχρονης κόρης από την πάτρα, η οποία έπασχε από ψυχική νόσο, καθώς επίσης από πλήθος ίασης ασθενών, που κατάφευγαν με πίστη στην θαυματουργή Παναγία. Άτεκνα ζευγάρια μετά από πολύ θερμή προσευχή απέκτησαν τέκνα, τα οποία βάπτισαν στην μονή. Κάθε χρόνο στις 8 Σεπτεμβρίου που εορτάζει η Μονή Κατερινούς, στη Γαβαλού πραγματοποιούν παράλληλα πολιτιστικές εκδηλώσεις, (Μακρύνεια) από τον προοδευτικό εκπολιτιστικό σύλλογο αρχαιοφίλων Γαβαλούς σε συνεργασία με τον Δήμο Αγρινίου.
Η καθηγουμένη Μαριάμ Μοναχή.
Καραδήμας Φώτιος