Ø ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
Ο Αθανάσιος Ραζή – Κότσικας γεννήθηκε στο Μεσολόγγι το 1798 και ήταν γόνος των Ραζήδων, αρχοντικής οικογένειας από την Κεφαλλονιά. Η προσθήκη Κότσικας στο επώνυμο έγινε προς τιμήν της καταγωγής του από την πλευρά της μητέρας του -το γένος Κότσικα.
Έλαβε σπουδαία μόρφωση σε μια εποχή που η εκπαίδευση θεωρούνταν πολυτέλεια. Αποφοίτησε από την Παλαμαϊκή Σχολή και διακρίθηκε για τις ρητορικές και διαπραγματευτικές του ικανότητες. Η σπάνια ευγλωττία του, η μεθοδικότητα του, η ανδρεία του και η στρατηγική του σκέψη συνδυάζουν όλο εκείνα τα χαρακτηριστικά που διαθέτει ένας ικανός ηγέτης.
Ø Ο ΚΑΘΟΡΙΣΤΙΚΟΣ ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΣΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ 1821
Ο Αθανάσιας Ραζή – Κότσικας ανήκε στις προσωπικότητες που πρωτοστάτησαν στην επανάσταση. Στις 20 Μαΐου 1821 ορίστηκε αρχηγός των «εντόπιων αρμάτων», με τον αδερφό του Γιαννάκη ως υπαρχηγό στο Μεσολόγγι. Αμέσως μετά την ανάληψη των καθηκόντων του εργάστηκε σκληρά για την προστασία της πόλης και των κατοίκων της, εγκαθιδρύοντας φρουρές έμπειρων ναυτικών και ψαράδων στα περάσματα της λιμνοθάλασσας, κατασκευάζοντας τοιχία απροσπέλαστα στους εχθρούς και φροντίζοντας για την τοποθέτηση έξι κανονιών γύρω απ’ αυτά.
Η στρατηγική οξυδέρκεια του Μεσολογγίτη αποδείχθηκε κατά την πρώτη πολιορκία του Μεσολογγίου από τον Ομέρ Βρυώνη. Ο Ραζή – Κότσικας είχε ενημερωθεί ότι υπήρχε σχέδιο να παραδοθεί η πόλη γι’ αυτό ακολούθησε ένα ευφυές τέχνασμα. Μόλις έφτασαν οι ενισχύσεις τριών χιλιάδων οπλοφόρων, έδωσε εντολή στα γυναικόπαιδα να πάνε στις κοντινότερες στην οχύρωση εκκλησίες, να χτυπήσουν τις καμπάνες και να ψάλλουν δυνατά. Έτσι οι Τούρκοι πείστηκαν ότι οι Έλληνες γιόρταζαν και προσπάθησαν να τους αιφνιδιάσουν, πράγμα που δεν κατάφεραν. Τα επόμενα χρόνια συνέχιζε να υπερασπίζεται γενναία το Μεσολόγγι και το 1824 συμμετείχε στην υποδοχή του Λόρδου Βύρωνα.
Τον Απρίλιο του 1825, άρχισε η τελευταία πολιορκία του Μεσολογγίου. Ο Ραζή – Κότσικας ως επικεφαλής 422 μαχητών, πήρε μέρος σε τρομερές μάχες που στέφθηκαν με επιτυχία. Αν και ο Σπυρίδων Τρικούπης προωθούσε άλλον οπλαρχηγό για στρατηγό της πόλης, 140 Μεσολογγίτες δήλωσαν γραπτώς ότι ορίζουν για στρατηγό τους μόνο τον Αθανάσιο Ραζή – Κότσικα.
Στα τέλη του 1825, ο Ραζή – Κότσικας αρνήθηκε την πρόταση του Ιμπραήμ Πασά για συνθηκολόγηση. Έτσι πέφτει πρώτα το Βασιλάδι, έπειτα ο Ντολμάς, ενώ το Αιτωλικό συνθηκολόγησε. Η πείνα εξουθένωσε τους πολιορκημένους και η Έξοδος αποτέλεσε μονόδρομο. Τελικά, το βράδυ του Σαββάτου του Λαζάρου, 10 Απριλίου 1826, δόθηκε το σύνθημα και ξεκίνησε η Έξοδος του Μεσολογγίου. Ο Αθανάσιος Ραζή – Κότσικας ήταν από τους πρώτους που έπεσαν στο πεδίο της μάχης, αγωνιζόμενος για την πατρίδα του και προσπαθώντας να κρατήσει ασφαλή τα γυναικόπαιδα.
Ø Ο ΑΔΙΚΗΜΕΝΟΣ ΗΡΩΑΣ ΤΟΥ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ
Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι αν και ο Αθανάσιος Ραζή – Κότσικας διακρίθηκε για την προσωπικότητά του, την γενναιότητα του και τη μεγάλη βοήθεια που πρόσφερε κατά την διάρκεια της επανάστασης, το όνομά του ακόμη και σήμερα παραμένει στην αφάνεια. Το γεγονός αυτό οφείλεται στην αντιπαράθεση που είχε δημιουργηθεί ανάμεσα στον Ραζή – Κότσικα και τον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο. Ο πρώτος πίστευε ότι το κλειδί για την προστασία της Δυτικής Ελλάδας ήταν το Μεσολόγγι ενώ ο τελευταίος η Ήπειρος. Πράγματι, λίγο αργότερα η άποψη του Μεσολογγίτη στρατηγού αποδείχθηκε ορθή και ένα μέρος των ελληνικών δυνάμεων καταστράφηκε στο Πέτα. Μπορεί ο Αθανάσιος Ραζή – Κότσικας να βρέθηκε παραγκωνισμένος από την κεντρική διοίκηση αλλά η μνήμη του έμεινε να τιμάται από την λαϊκή παράδοση και τους Μεσολογγίτες.
Βιβλιογραφία
Ευαγγελάτος Χρήστος, Ιστορία του Μεσολογγίου, Ρουμελιώτικες εκδόσεις, Αθήναι, 1859.
Link
https://topoimnimis.keni.gr/index.php/el/prosopa/item/47-razikotsikas-athanasios
https://www.imoph.org/pdfs/2021/04/23/20210423aRazikotsikas-Athanasios-04-10.pdf