Λιμνοθάλασσας Μεσολογγίου- Αιτωλικού
Η Λιμνοθάλασσα Μεσολογγίου- Αιτωλικού βρίσκεται στο βορειοδυτικό τμήμα του Πατραϊκού κόλπου, καταλαμβάνοντας μια περιοχή από τις εκβολές του ποταμού Αχελώου μέχρι και τις εκβολές του ποταμού Εύηνου στο νότιο τμήμα της Αιτωλοακαρνανίας. Είναι ένα από τα σημαντικότερα συμπλέγματα της Μεσογείου, Τόσο σε αριθμό ειδών, όσο και σε πληθυσμό, ενώ είναι η μεγαλύτερη λιμνοθάλασσα της χώρας και περιλαμβάνεται στους ελληνικούς υγρότοπους διεθνούς σημασίας (Εθνικό Πάρκο). Αποτελείται από λιμνοθάλασσες, αλυκές, ποτάμιες και παραποτάμιες περιοχές, εκτεταμένους αλμυρόβαλτους, έλη γλυκού νερού, λασποτόπια και αμμώδεις όχθες που δημιουργήθηκαν από τις φερτές ύλες των ποταμών σε συνδυασμό με την επίδραση του θαλάσιου μετώπου στην περιοχή.
ΠΑΝΙΔΑ:
Πουλιά
Στην περιοχή έχουν μέχρι και σήμερα παρατηρηθεί 290 είδη πουλιών. Από αυτά, Τα 220 είδη απαντώνται κανονικά ενώ τα υπόλοιπα απαντώνται ακανόνιστα, περιστασιακά ή τυχαία. Τουλάχιστον 70 είδη είναι σπάνια και απειλούμενα.
Οι σημαντικότεροι πληθυσμοί πτηνών είναι οι πάπιες και φαλαρίδες με μεσο όρο 25.000 πουλιά. Επίσης ο διαχειμάζων πληθυσμός χαραδριομορφων (τρυγγών, σκαλίδρων, χαραδριών, τουρλίδων κ.α.) που φθάνει τα 15.000 και είναι ο μεγαλύτερος από κάθε άλλο ελληνικό υγρότοπο. Το Βροχοπούλι που ο διαχειμάζων πληθυσμός του κυμαίνεται μεταξύ 2000- 3500 ατόμων,ο Λεπτοόραμφος Γλάρος, η Αβοκέτα, με αρκετές εκατοντάδες. Σε πολλες εκατοντάδες υπολογίζονται και οι ερωδιοί όπως ο Αργυροτσικνιάς, ο Ασπροτσικνιάς και ο Σταχτοτσικνιάς.Αλλά σπάνια και απειλούμενα εϊδη που απαντώνται.
Στην περιοχή κατά την χειμερινή περίοδο είναι ο Αργυροπελεκάνος, η Χουλιαρομύτα και το Φοινικόπτερο ( φωτό). Οι κορμοράνοι έχουν ξεπεράσει τα 6.000 άτομα και εξηγούν την μεγάλη ιχθυοπαραγωγή της περιοχής. Τέλος, στα στα αρπακτικά περιλαμβάνονται ψαραετοί, βασιλαετοί, στικταετοί και σπανιότερα χρυσαετί και θαλασσαετοί και στεπογέρακα. Χιλιάδες πουλιά σταθμεύουν στο Δέλτα και τρέφονται επί πολλές ημέρες αναπληρώνοντας τα ενεργειακά τους αποθέματα για το υπόλοιπο μακρύ ταξίδι τους. Ορισμένα είδη όπως ο Μαχητής, η Χαλκόκοτα, ο Πορφυροτσικνιάς, ο Αργυροτσικνιάς, ο Σιγλίγουρος, το Μουστακογλάρονο, το Αργυρογλάρονο, ο Καλαμοκανάς, και το Νεροχελίδονο είναι διεθνώς απειλούμενα και ο υγρόπτος της περιόχης παίζει καθοριστικό τους.
Θηλαστικά
Απαντώνται τουλάχιστον 15 είδη θηλαστικών. Τα κοινά είδη είναι η αλεπού, ο ασβός, το κουνάβι και η νυφίτσα που εντοπίζονται κυρίως στους λόφους της περιοχής αλλά και στις καλλιέργειες όπου αυτές συνορεύουν με λόφους και κομμάτια φυσικής βλάστησης. Ένα από τα θηλαστικά που είναι ιδιαίτερα σπάνιο και αυστηρά προστατευόμενο είναι η βίδρα που εντοπίζεται βασικά στα δυο ποτάμια ΑΧΕΛΏΟ ΚΑΙ Εύηνο εκεί όπου αυτά διαθέτουν πυκνή κάλυψη φυσικής βλάστησής αλλά και σε ορισμένα ρυάκια όπως και μεγάλα αποστραγγιστικά κανάλια με ικανοποιητική ροή η στάθμη νερών και με αξιόλογη κάλυψη βλάστησης. Πολλές είναι και οι νυχτερίδες που ανήκουν τουλάχιστον σε 4 διαφορετικά είδη.
Ερπετά
Στην περιοχή έχουν καταγραφεί τουλάχιστον 28 είδη ερπετών που περιλαμβάνουν όλα τα τα είδη χελώνας, δηλαδή τα τρία είδη της, τα δύο του γλυκού νερού και τη Θαλασσοχελώνα (Caretta caretta), 11 είδη σαυρών και 9 είδη φιδιών. Τα αμφίβια της περιοχής περιλαμβάνουν 6 είδη βατράχων.
Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα διάφορα είδη γλυκόψαρων που κατανέμονται στα ποτάμια, ρυάκια, αρδευτικά και αποστραγγιστικά κανάλια της περιοχής. Ορισμένα από αυτά τα είδη παρουσιάζονται ως ενδημικά αυτής της γεωγραφικής ζώνης όπως το γλανίδι, η τσερούκλα, η δροσίνα, η τριχωνοβελονίτσα και ο νανογωβιός.
Το πλέον χαρακτηριστικό είδος ψαριού της λιμνοθάλασσας είναι ο γοβιός του οποίου η κατανομή συμπίπτει ακριβώς με αυτή της λιμνοθάλασσας και γενικότερα των υφάλμυρων νερών της περιοχής. Απαντώνται τα 5 είδη κέφαλου στα οποία στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό η αλιευτική παραγωγή της λιμνοθάλασσας όπως και στο Λαυράκι και στην Τσιπούρα. Ορισμένα είδη ψαριών της θάλασσας όπως ο Σπάρος, η Μουρμούρα, η Κουτσομούρα απαντώνται και στη λιμνοθάλασσα.
ΧΛΩΡΙΔΑ
Στους αμμώδεις λόφους επικρατούν φυτά περισσότερο η λιγότερο ανθεκτικά στην ύπαρξη μεγάλων συγκεντρώσεων αλατιού στον τόπο όπου φυτρώνουν. Τα φυτικά είδη έχουν εξειδικευτεί στις ρίζες και στα φύλλα για να αντιμετωπίζουν τις σκληρές συνθήκες ζωής στην άμμο (πχ Αμμόφιλα Ινούλα η κριθμοειδής από τα φυτά που αναπτύσσονται ανάμεσα στα βούρλα, γλαύκιο το κίτρινο, αγκάθι της θάλασσας από τα φυτά που μπορούν να ζουν κοντά στην θάλασσα, κρίνος της θάλασσας, καλιστέγια αποικεί τις αμμοθίνες που βρίσκονται αρκετά κοντά στη θάλασσα, κενταυρία, πικροδάφνη προς την ενδοχώρα εκεί που την άνοιξη εμφανίζονται τοπικές συγκεντρώσεις γλυκού νερού.
Στη βλάστηση των γλυκοβάλτων επικρατεί το αγριοκάλαμο και η ψάθα. Άλλα είδη είναι ο αστήρ, η αγιούγκα, η ονόνις, οι αρμυρίθρες.
Στους αλμυρόβαλτους, γνωστούς ως σάλτσινα, ζουν φυτά ( ανθεκτικά στις μεγάλες περιεκτικότητες του εδάφους σε αλάτι). Κοντά στη θάλασσα όπου η περιεκτικότητα σε αλάτι είναι υψηλή και υγρασία μεγάλη κυριαρχεί η σαλικόρνια, εκεί που τα εδάφη πλημμυρίζουν πιο σπάνια απαντώνται φυτά όπως οι αρμυρίθρες, εκεί που οι αλμυρόβαλτοι συναντούν τους γλυκόβαλτους, λίγο πριν τα καλλιεργούμενα εδάφη, η βλάστηση χαρακτηρίζεται από βούρλα και αλμυρίκια.